اسکنر تشخیص اثر انگشت، دستگاهی است که الگوهای منحصربه‌فرد نوک انگشت افراد را ثبت می‌کند و می‌خواند. این نوع اسکنر تحولی بزرگ در تعامل انسان با فناوری ایجاد و زندگی را برای انسان‌ها ایمن‌تر و آسان‌تر کرده است. امروزه از این دستگاه‌ها برای احراز هویت در تراکنش‌های مالی، دستگاه حضور و غیاب، تلفن همراه و … استفاده می‌شود و سطح بالایی از امنیت و راحتی را ارائه می‌دهد. به‌دلیل اهمیت این موضوع، قصد داریم در این مقاله در مورد اسکنر اثر انگشت صحبت کنیم و از جنبه‌های مختلف، آن را مورد بررسی قرار دهیم. از شما دعوت می‌کنیم تا انتها همراه ما باشید.
منظور از اسکنر اثر انگشت چیست؟
اسکنر اثر انگشت دستگاهی است که الگوی منحصربه‌فرد برآمدگی‌ها و شیارهای نوک انگشت افراد را که به‌عنوان اثر انگشت شناخته می‌شود، ثبت می‌کند و می‌خواند. این فناوری یک فناوری بیومتریک است که معمولا برای اهداف امنیتی و شناسایی استفاده می‌شود.
[elementor-template id=”17129″]
هنگامی‌که اثر انگشت گرفته می‌شود، اسکنر آن را با پایگاه داده‌ای از اثرهای انگشت ذخیره‌شده مقایسه می‌کند تا هویت فرد را شناسایی یا تایید کند. این اسکنرها معمولا برای کنترل دسترسی به ساختمان‌ها، رایانه‌ها و گوشی‌های هوشمند، تایید هویت در دستگاههای حضور و غیاب و همچنین برای اهداف شناسایی مجرمان استفاده می‌شوند.
تاریخچه اسکن اثر انگشت
اسکن اثر انگشت که به‌عنوان تشخیص اثر انگشت نیز شناخته می‌شود، هزاران سال است که برای اهداف شناسایی به کار می‌رود. اولین استفاده از آن برای اهداف شناسایی در بابل باستان بوده است، جایی که از این اثر بر روی لوح‌های گلی برای معاملات تجاری استفاده می‌شده است. در چین نیز در قرن چهاردهم از اثر انگشت برای شناسایی افراد مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
بیشتر بخوانید: راهکارهایی برای جلوگیری از سوء استفاده از تجهیزات حضور و غیاب
با این حال، فناوری مدرنی که ما امروزه از آن استفاده می‌کنیم، ریشه در اواخر قرن نوزدهم دارد. در سال ۱۸۹۲، سر فرانسیس گالتون، دانشمند بریتانیایی و پسر عموی چارلز داروین، کتابی به نام «اثر انگشت» منتشر و در آن روشی را برای طبقه‌بندی اثر انگشت بر اساس الگوهای آن‌ها بیان کرد.
در سال ۱۸۹۶، یک مقام پلیس آرژانتین به نام خوان ووچتیک اولین فردی بود که این ویژگی را برای حل یک جنایت به کار برد. او با اثر انگشتی که روی در و چاقو در صحنه یک جرم پیدا شده بود، زنی را شناسایی کرد که دو پسرش را به قتل رسانده بود.
در سال ۱۹۰۱، اولین استفاده سیستماتیک از اثر انگشت توسط یک سازمان مجری قانون در انگلستان آغاز شد. این سیستم به‌سرعت توسط سایر کشورها از جمله ایالات متحده مورد پذیرش قرار گرفت.
در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰، سیستم‌های خودکار شناسایی بر اساس این ویژگی توسعه یافتند که امکان تطبیق رایانه‌ای اثر انگشت را فراهم می‌کردند. امروزه این ویژگی به‌طور گسترده برای اهداف مختلفی از جمله تحقیقات جنایی، کنترل مرزها و کنترل دسترسی به ساختمان‌ها و دستگاههای حضور و غیاب استفاده می‌شود.
انواع اسکنر اثر انگشت
انواع مختلفی از این اسکنرها موجود است که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. در ادامه برخی از رایج‌ترین انواع آن را معرفی می‌کنیم:
بیشتر بخوانید: مرخصی بارداری؛ شرایط، مدت زمان و قوانین اختصاصی خانم‌ها
اسکنر نوری
این اسکنرها با گرفتن تصویری با وضوح بالا از نوک انگشت افراد و تجزیه‌وتحلیل برآمدگی‌ها و شیارهای آن کار می‌کنند. آن‌ها به‌طور گسترده در بسیاری از مکان‌ها از جمله ادارات پلیس و کنترل مرزها و دستگاههای حضور و غیاب استفاده می‌شوند.
اسکنر اثر انگشت خازنی
آن‌ها شامل مجموعه‌ای از مدارهای خازنی کوچک برای اندازه‌گیری بارهای الکتریکی اثر انگشت هستند. اسکنرهای خازنی معمولا در گوشی‌های هوشمند به کار می‌روند. زیرا کوچک و به‌راحتی قابل یکپارچه‌سازی هستند.
اسکنر اولتراسونیک
این دستگاه‌ها از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصویر سه‌بعدی اثر انگشت استفاده می‌کنند. آن‌ها بسیار دقیق هستند و حتی با انگشتان مرطوب یا کثیف نیز به‌خوبی کار می‌کنند، اما نسبت به سایر اسکنرها، قیمت گران‌تری دارند.
اسکنر حرارتی
این اسکنر اثر انگشت از حسگرهای حرارتی برای اندازه‌گیری اختلاف دما بین برجستگی‌ها و شیارهای اثر انگشت استفاده می‌کند. البته این دستگاه‌ها به اندازه سایر اسکنرها مورد استفاده قرار نمی‌گیرند.
اسکنر فشاری
این اسکنرها از سنسورهایی استفاده می‌کنند که فشار اعمال‌شده توسط برجستگی‌ها و شیارهای نوک انگشت را تشخیص می‌دهند. آن‌ها اغلب در محیط‌هایی با شرایط سخت که انواع دیگر اسکنر ممکن است عملکرد خوبی نداشته باشند، به کار می‌روند.
هر کدام از انواع اسکنر، نقاط قوت و ضعف خاص خود را دارند و انتخاب نوع مناسب، به کاربرد و نیازهای خاص افراد وابسته است.
بیشتر بخوانید: چگونه دستگاه حضور غیاب اثر انگشتی را دور بزنیم؟
مزایای اسکنر اثر انگشت
این اسکنرها مزایای متعددی نسبت به روش‌های سنتی شناسایی و احراز هویت دارند، که عبارتند از:
- راحتی: آن‌ها راهی سریع و راحت برای احراز هویت کاربران ارائه می‌دهند. به‌جای به‌خاطرسپردن و واردکردن رمز عبور یا پین، کاربران به‌سادگی انگشت خود را روی اسکنر قرار می‌دهند و فرآیند دسترسی به اطلاعات امن یا فضاهای فیزیکی به‌سرعت انجام می‌شود.
- امنیت: اثر انگشت هر فردی منحصربه‌فرد است. برای همین یک روش بسیار امن برای احراز هویت محسوب می‌شود. بسیار بعید است که الگوی نوک انگشت دو نفر شبیه به هم باشد. بنابراین دسترسی افراد غیرمجاز به این راحتی نخواهد بود.
- دقت: این اسکنر اثر انگشت دارای نرخ خطای بسیار پایینی است، به این معنی که در شناسایی کاربر بسیار دقیق عمل می‌کند. این ویژگی برای اهداف امنیتی مهم است، زیرا تضمین می‌کند که فقط به افراد مجاز اجازه دسترسی داده می‌شود.
- قابلیت اطمینان: بر خلاف سایر روش‌های احراز هویت، مانند رمز عبور یا کارت مغناطیسی، اثر انگشت را نمی‌توان گم یا فراموش کرد. بنابراین کاربران هیچ نگرانی در مورد گم شدن کارت یا فراموش کردن رمز عبور خود ندارند، که در کاربردهای خاص یک مزیت قابل توجه محسوب می‌شود.
- مقرون‌به‌صرفه: اسکنرهای اثر انگشت معمولا نسبت به سایر فناوری‌های بیومتریک، مانند تشخیص چهره یا اسکن عنبیه، ارزان‌تر هستند. این مزیت، آن‌ها را به یک راه‌حل مقرون‌به‌صرفه‌تر برای بسیاری از سازمان‌ها و افراد تبدیل می‌کند.
بیشتر بخوانید: حق ماموریت چیست؟ چرا و چقدر باید پرداخت شود؟
[elementor-template id=”16949″]
معایب اسکنر تشخیص اثر انگشت
در حالی‌که اسکنر اثر انگشت به روشی محبوب برای احراز هویت بیومتریک تبدیل شده است، اما معایبی نیز دارد، از جمله:
- خطای تشخیص: گاهی اوقات، ممکن است این اسکنرها الگوی نوک انگشت را تشخیص ندهند و دچار اشتباه شوند. این مسئله می‌تواند در اثر عواملی مانند وجود رطوبت، جای زخم یا کثیفی روی انگشت ایجاد شود.
- نگرانی‌های امنیتی: اگر شخصی به داده‌های اثر انگشت افراد دسترسی پیدا کند، ممکن است از آن‌ها برای جعل هویت آن‌ها یا دسترسی غیرمجاز به دستگاه‌ها یا حساب‌هایشان استفاده کند. البته این داده‌ها در بیشتر دستگاه‌ها رمزگذاری و به‌صورت ایمن ذخیره می‌شوند، اما همیشه خطر هک یا نقض آن‌ها وجود دارد.
- دقت محدود: این اسکنرها شاید برای برخی کاربردها، مانند تحقیقات پزشکی قانونی یا غربالگری‌های امنیتی، دقت کافی را نداشته باشند. در برخی موارد، اثر انگشت ممکن است تغییر کند یا تکرار شود. همین مسئله، قابل اطمینان‌بودن آن‌ها را زیر سوال می‌برد.
- نگرانی‌های بهداشتی: اسکنر اثر انگشت ممکن است در برخی از مکان‌ها مانند بیمارستان‌ها یا مکان‌های عمومی، به محلی برای انتقال میکروب‌ها و باکتری‌ها تبدیل شود و خطرات بهداشتی ایجاد کند.
- هزینه: این دستگاه‌ها ممکن است گران باشند، به‌ویژه مدل‌های سطح بالای آن که ویژگی‌ها یا قابلیت‌های پیشرفتهای دارند. به‌همین دلیل برای برخی از کاربران یا سازمان‌ها که بودجه محدودی دارند، گران هستند.
بیشتر بخوانید: افزایش حقوق ۱۴۰۲ چقدر است؟
کاربردهای اسکنر اثر انگشت
این اسکنرها کاربردهای گسترده‌ای در زمینه‌های مختلف دارند. در ادامه برخی از رایج‌ترین کاربردهای آن‌ها را معرفی می‌کنیم.
احراز هویت بیومتریک
آن‌ها برای احراز و تایید هویت افراد استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها معمولا برای کنترل دسترسی به ساختمان‌ها، رایانه‌ها، تلفن‌های همراه و سایر دستگاههای الکترونیکی به کار می‌روند.
اجرای قانون
اسکنر اثر انگشت به‌وسیله سازمان‌های مجری قانون، برای شناسایی مظنونان و مجرمان از طریق مقایسه الگوی نوک انگشت آن‌ها با موارد موجود در پایگاه داده مورد استفاده قرار می‌گیرند.
دستگاه حضور و غیاب
دستگاههای حضور و غیاب اثر انگشت در سازمان‌ها، شرکت‌ها و کسب‌و‌کارهای مختلف برای ثبت ورود و خروج کارکنان و ردیابی ساعات کار آن‌ها به کار می‌روند. این دستگاه‌ها با بهره‌گیری از این فناوری می‌توانند داده‌های دقیقی برای محاسبه حقوق و مزایای کارکنان ارائه دهند و مانع تقلب و دستکاری دستگاه شوند.
بانکداری و امور مالی
این نوع اسکنر برای تراکنش‌های بانکی امن، مانند برداشت پول از دستگاههای خودپرداز، دسترسی به حساب‌های بانکی آنلاین و پرداخت از طریق تلفن همراه استفاده می‌شود.
مراقبت‌های بهداشتی
این دستگاه‌ها برای شناسایی بیماران و جلوگیری از سرقت هویت پزشکی استفاده می‌شود و از سوابق پزشکی و درمانی بیماران محافظت می‌کنند.
کنترل مرزی
از اسکنرهای اثر انگشت در ایست‌های بازرسی کنترل مرزی برای تایید هویت مسافران و جلوگیری از ورود افراد غیرمجاز استفاده می‌شود.
آموزش
این دستگاه‌ها در مدارس و دانشگاه‌ها برای ردیابی حضور دانش‌آموزان و جلوگیری از غیبت آن‌ها نصب می‌شوند.
بیشتر بخوانید: سنسور اثر انگشت خازنی چیست؟
آینده اسکنر تشخیص اثر انگشت
آینده اسکنر اثر انگشت با پیشرفت مداوم فناوری، امیدوارکننده به نظر می‌رسد. در ادامه برخی از پیشرفتهای احتمالی آن را بررسی می‌کنیم.
- دقت بهبودیافته: با پیشرفت فناوری، اسکنرهای اثر انگشت دقیق‌تر می‌شوند و احتمال خطا را کاهش می‌دهند.
- امنیت بهتر: این دستگاه‌ها ممکن است لایه‌های امنیتی بیشتری مانند الگوریتم‌های رمزگذاری یا یادگیری ماشین را برای محافظت بهتر از داده‌های شخصی در خود جای دهند.
- اسکنرهای بدون تماس: با افزایش تقاضا برای فناوری بدون تماس، آن‌ها ممکن است به سمت روش‌های بدون تماس اسکن الگوی انگشت با استفاده از فناوری تصویربرداری پیشرفته حرکت کنند.
- یکپارچه‌سازی بیومتریک: این اسکنرها ممکن است با سایر فناوری‌های بیومتریک مانند تشخیص چهره، اسکن عنبیه یا تشخیص صدا ادغام شوند تا سیستم‌های امنیتی قوی‌تری ایجاد کنند.
- اسکنرهای پوشیدنی: آن‌ها را می‌توان در دستگاههای پوشیدنی مانند ساعت‌های هوشمند ادغام کرد تا کاربران این امکان را داشته باشند تا هویت خود را با یک لمس ساده تایید کنند.
- نظارت بر سلامت: اسکنرهای اثر انگشت ممکن است برای نظارت بر علائم حیاتی، مانند ضربان قلب یا فشار خون، با تجزیه‌وتحلیل الگوهای انگشت استفاده شوند.
سخن پایانی
اسکنر اثر انگشت به‌دلیل دقت، سرعت و سهولت استفاده، به روشی برای احراز هویت بیومتریک تبدیل شده‌اند. آن‌ها در طیف گسترده‌ای از کاربردها، از تلفن‌های هوشمند گرفته تا سیستم‌های امنیتی استفاده می‌شوند. با پیشرفت فناوری، این اسکنرها قابل اعتمادتر و ایمن‌تر می شوند و راهی راحت و کارآمد برای محافظت از اطلاعات شخصی و دسترسی ایمن به مناطق حساس ارائه می‌دهند. بنابراین ما همچنان شاهد بهبود در عملکرد و قابلیت‌های این دستگاه‌ها هستیم.