اینترنت اشیا یا IOT چیست؟

اینترنت اشیا یا IOT به میلیاردها دستگاه فیزیکی در سراسر جهان اطلاق می‌شود که اکنون به اینترنت متصل هستند و همگی آن‌ها داده‌هایی را جمع آوری کرده و به اشتراک می‌گذارند. امروزه به لطف ورود تراشه‌های رایانه‌ای بسیار ارزان و فراگیر شدن شبکه‌های بی‌سیم، می‌توان هر چیزی را، از یک شی به کوچکی دانه لوبیا تا یک شی به بزرگی یک هواپیما، به بخشی از اینترنت اشیا تبدیل کرد. اتصال همه این اشیاء مختلف و افزودن انواع حسگر به آن‌ها، سطحی از هوش دیجیتال را به دستگاه‌هایی می‌افزاید که در نبود این تکنولوژی، شاید ارزش خاصی نداشتند! و آنها را قادر می‌سازد تا بدون دخالت انسان و تنها با اشتراک اطلاعات مختلف با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. اینترنت اشیا با ادغام دنیای دیجیتال و فیزیکی، بافت دنیای اطراف ما را هوشمندتر و پاسخگوتر می‌کند. حال بیایید در این مطلب از مفهوم، کاربردها و مزایای IOT اطلاعات جامعی کسب کنیم. با ما همراه باشید.

اینترنت اشیا یا IOT چیست و چگونه کار می‌کند؟

اینترنت اشیا (IOT مخفف Internet of Things) نامی است برای مجموعه انبوهی از دستگاه‌های فعال در شبکه، به استثنای رایانه‌های سنتی مانند PC، لپ‌تاپ و سرورها. انواع اتصالات شبکه می‌تواند شامل اتصالات Wi-Fi، اتصالات بلوتوث و ارتباطات میدان نزدیک (NFC) باشد. اینترنت اشیا شامل دستگاه‌هایی مانند لوازم «هوشمند» مثل یخچال‌ها و ترموستات‌ها می‌شود. سیستم‌های امنیتی خانه، لوازم جانبی کامپیوتر مانند وب کم و چاپگر، پوشیدنی‌هایی مانند اپل‌واچ و فیت‌بیت، روترها و دستگاه‌های بلندگوی هوشمند مانند Amazon Echo و Google Home هم می‌توانند در دسته اینترنت اشیا جای بگیرند.

یک اکوسیستم اینترنت اشیا یا IOT متشکل از دستگاه‌های هوشمند مبتنی بر وب است که از سیستم‌هایی مانند پردازنده‌ها، حسگرها و انواع سخت‌افزارهای ارتباطی که در هر شی تعبیه شده‌اند، برای جمع‌آوری، ارسال و انجام اقدامات مختلف بر روی داده‌هایی که از محیط خود به دست می‌آورند، استفاده می‌کنند. دستگاه‌های اینترنت اشیا داده‌های به دست آمده از حسگرهایشان را جمع‌آوری می‌کنند و با اتصال به دروازه اینترنت اشیا (IoT gateway) یا سایر دستگاه‌های لبه‌ای، آن‌ها به اشتراک می‌گذارند.

[elementor-template id=”17129″]

این داده‌ها برای تجزیه و تحلیل یا به ابر (cloud) ارسال می‌شوند و یا به‌صورت محلی تجزیه و تحلیل می‌شوند. گاهی اوقات، این دستگاه‌ها با سایر دستگاه‌های مرتبط (یک اکوسیستم اینترنت اشیا یا IOT دیگر) ارتباط برقرار می‌کنند و بر اساس اطلاعاتی که از یکدیگر دریافت می‌کنند، عمل می‌کنند. این دستگاه‌ها بیشتر کار را بدون دخالت انسان انجام می‌دهند، اگرچه افراد می‌توانند با دستگاه‌ها تعامل داشته‌باشند و به‌عنوان مثال، در راه‌اندازی، دادن دستورالعمل‌ها یا دسترسی به داده‌ها دخالت کنند.

اتصال، شبکه و پروتکل‌های ارتباطی مورد استفاده در این دستگاه‌های تحت وب تا حد زیادی به اپلیکیشن‌های مخصوص اینترنت اشیا مستقر شده، بستگی دارد. اینترنت اشیا همچنین می‌تواند از هوش مصنوعی (AI) و یادگیری ماشینی برای کمک به آسان‌تر و پویاتر کردن فرآیندهای جمع‌آوری داده‌ها استفاده کند.

بیشتر بخوانید: دستگیره اثر انگشتی چیست؟ بررسی انواع، مزایا و معایب

اینترنت اشیا یا IOT چه کاربردهایی دارد؟

فناوری اینترنت اشیا برای طیف گسترده‌ای از کاربردها، از مصارف خانگی مانند امنیت منزل، ترموستات‌ها و وسایل روشنایی گرفته تا مصارف صنعتی برای صنایع تولیدی، کاربردهای دفاعی و غیره استفاده می‌شود.

این برنامه‌های کاربردی مختلف را می‌توان به‌طور گسترده به موارد تجاری، مصرف کننده، صنعتی و زیرساختی تقسیم کرد. خدمات اراده شده توسط شرکت جهان گستر از جمله دستگاه‌های حضور و غیاب این شرکت از محصولاتی هستند که به‌طور گسترده از IOT بهره می‌برند. در ادامه چند کاربرد متداول دیگر برای فناوری اینترنت اشیا آورده شده است:

1. کاربردهایی برای مصرف کنندگان (Consumer Applications​)

طیف گسترده‌ای از Consumer Applications​ از اینترنت اشیا، از جمله وسایل نقلیه متصل، سلامت متصل، اتوماسیون خانگی (مانند سیستم‌های روشنایی و بلندگوها)، فناوری‌های پوشیدنی (مثل اسمارت واچ‌ها) و وسایلی که شامل قابلیت‌های نظارت از راه دور هستند، مانند زنگ‌های درب با قابلیت ویدیو از راه دور وجود دارد. بسیاری از این محصولات تنها بخشی از خانه هوشمند هستند.

2. اپلیکیشن‌های خانه هوشمند

روشنایی، گرمایش و تهویه مطبوع و همچنین سیستم‌های رسانه‌ای و امنیتی، همه بخشی از یک خانه مجهز به اینترنت اشیا یا IOT  هستند. مثلا، در یک خانه هوشمند می‌توان با خاموش کردن اتوماتیک وسایلی که مورد نیاز نیستند، در مصرف انرژی صرفه جویی کرد.

بسیاری از خانه‌های هوشمند حول یک پلتفرم مرکزی یا هاب که به دستگاه‌ها و لوازم هوشمند متصل می‌شود قرار دارند و معمولاً از طریق تلفن هوشمند، تبلت یا دستگاه‌های دیگر کنترل می‌شوند، و این اتصال گاهی اوقات حتی بدون نیاز به پل Wi-Fi صورت می‌گیرد. این سیستم‌ها را می‌توان به پلتفرم‌های مستقلی مانند Amazon Echo یا Apple HomePod مرتبط کرد و یا از یک اکوسیستم منبع باز (open source) مانند Home Assistant یا OpenHAB استفاده نمود.

3. اپلیکیشن‌های مراقبتی

دستگاه‌های مجهز به اینترنت اشیا یا IOT همچنین می‌توانند کمک‌های ارزشمندی را برای سالمندان یا افراد دارای معلولیت ارائه دهند و کیفیت زندگی آن‌ها را بسیار افزایش دهند. به‌عنوان مثال، دستگاه‌های قابل کنترل با صدا می‌توانند به کاربران با محدودیت‌های بینایی یا حرکتی کمک کنند و سیستم‌های هشدار می‌توانند مستقیماً به کاشت حلزون برای کاربران کم‌شنوا متصل شوند. حسگرها همچنین می‌توانند برای موارد اضطراری پزشکی مانند زمین خوردن در حال حرکت نظارت کنند.

4. برنامه‌های کاربردی پزشکی و مراقبت‌های بهداشتی

اینترنت اشیا را می‌توان برای برخی از اهداف مختلف پزشکی و بهداشتی از جمله جمع آوری داده‌ها و تجزیه و تحلیل برای تحقیق و نظارت بر بیمار استفاده کرد.

در این حالت، IoT به‌عنوان “اینترنت اشیا پزشکی (IoMT) شناخته می‌شود. IoMT که به‌عنوان «مراقبت سلامت هوشمند» نیز شناخته می‌شود، یک سیستم مراقبت بهداشتی دیجیتالی که قادر به نظارت بر سیستم‌های اعلان سلامت و اضطراری (از جمله مانیتورهای فشار خون و ضربان قلب، ضربان‌سازها و سمعک‌های پیشرفته) است را ایجاد می‌کند. از این گذشته، برخی از بیمارستان‌ها «تخت‌های هوشمندی» نصب کرده‌اند که می‌توانند تشخیص دهند که آیا بیمار تلاش می‌کند از جای خود بلند شود یا نه.

IoMT همچنین می‌تواند برای مدیریت، کنترل یا پیشگیری از بیماری‌های مزمن از طریق نظارت از راه دور استفاده شود. با استفاده از ارتباطات بی‌سیم، این سیستم‌ها به پزشکان این امکان را می‌دهند که داده‌های مربوط به سلامتی بیمار را ضبط کرده و الگوریتم‌هایی را برای تجزیه و تحلیل این داده‌ها اعمال کنند.

بیشتر بخوانید: حضور و غیاب با موبایل؛ بهترین اپ‌ها + مزایا و معایب

5. برنامه‌های کاربردی در حمل و نقل

اینترنت اشیا کاربردهای متعددی برای حمل و نقل دارد، به‌عنوان مثال با ارتباطات بین خودرویی و درون خودرویی، کنترل ترافیک هوشمند، پارکینگ هوشمند، جمع آوری عوارض، مدیریت ناوگان شهری، کنترل خودرو، ایمنی و کمک‌رسانی جاده‌ای به انسان‌ها خدمت می‌کند.

اینترنت اشیا با کنار هم قرار دادن وسایل نقلیه می‌تواند ارتباطات خودرو به همه چیز (V2X)، ارتباط خودرو به خودرو (V2V)، ارتباط خودرو به زیرساخت (V2I) و ارتباط خودرو به عابر پیاده (V2P) را ارائه دهد. این سیستم‌های ارتباطی IoT راه را برای رانندگی مستقل و زیرساخت‌های جاده‌ای متصل هموار می‌کنند.

6. اپلیکیشن‌های ساختمانی

دستگاه‌های اینترنت اشیا می‌توانند جنبه‌های مختلف ساختمان‌ها از جمله سیستم‌های مکانیکی، الکتریکی و الکترونیکی را نظارت و کنترل کنند. ادغام اینترنت با ساختمان، ساختمان‌های هوشمندی را ایجاد می‌کند که می‌توانند به کاهش مصرف انرژی و نظارت بر رفتار ساکنان کمک کنند.

7. کاربردهای صنعتی

دستگاه‌های Iot صنعتی (IIoT) امکان جمع آوری و تجزیه‌و‌تحلیل داده‌های جمع شده از تجهیزات، فناوری‌ها و مکان‌های صنعتی را فراهم می‌کنند.

8. کاربردهای ساخت و تولید

اینترنت اشیا می‌تواند دستگاه‌های تولیدی را به هم متصل کند تا امکان کنترل و مدیریت شبکه برای ارائه فرآیندهای تولید هوشمند فراهم شود. این سیستم‌ها امکان بهینه سازی محصولات، فرآیندهای تولید و زنجیره تامین و همچنین پاسخگویی به تقاضاهای محصول را فراهم می‌کنند. اینترنت اشیا می‌تواند از طریق به حداکثر رساندن قابلیت اطمینان در یک فرایند تولیدی، به افزایش ایمنی کارگران کمک کند.

9. برنامه‌های کاربردی کشاورزی

کاربردهای اینترنت اشیا یا IOT در بخش کشاورزی شامل جمع آوری داده‌های مربوط به شرایط آب و هوایی، محتوای خاک یا هجوم آفات است. داده‌ها می‌توانند به خودکارسازی تکنیک‌های کشاورزی، تصمیم‌گیری، بهبود ایمنی، کاهش ضایعات و افزایش کارایی تولید کمک کنند. استفاده از هوش مصنوعی و برنامه‌های کامپیوتری خاص می‌تواند همه چیز (از نگهداری خاک گرفته تا پرورش ماهی) را بهبود بخشد.

[elementor-template id=”19461″]

10. اپلیکیشن‌های زیرساختی

اینترنت اشیا می‌تواند برای نظارت و کنترل زیرساخت‌های پایدار شهری و روستایی، از جمله پل‌ها، خطوط راه آهن یا مزارع بادی مورد استفاده قرار گیرد.

11. برنامه‌های کاربردی متروپولیتن

کل یک شهر را می‌توان با کمک IoT مدیریت کرد تا شهری هوشمند را ایجاد کنیم که طیف وسیعی از مزایا را برای ساکنان ارائه می‌دهد. این مزایا شامل هر چیزی که فکرش را بکنید می‌شوند: پارکینگ ماشین‌ها، نظارت بر محیط‌زیست، مدیریت ترافیک، کاهش آلودگی، سیستم‌های امنیتی، روشنایی، تابلوهای دیجیتال، وای فای عمومی، تهیه بلیط بدون کاغذ، ایستگاه‌های اتوبوس هوشمند، کیوسک‌های هوشمند و غیره.

12. کاربردهای مدیریت انرژی

اتصال به اینترنت می‌تواند مدیریت مصرف انرژی را برای لامپ‌ها، لوازم خانگی، دارایی‌های صنعتی و موارد دیگر فراهم کند. دستگاه‌های مصرف کننده انرژی را می‌توان از راه دور مدیریت کرد تا در مواقعی که نیازی به آنها نیست، در مصرف انرژی صرفه جویی شود. همچنین، شبکه هوشمند می‌تواند داده‌های مصرف انرژی را برای بهبود بازده و توزیع برق جمع آوری کند.

13. برنامه‌های نظارت بر محیط زیست

نظارت بر کیفیت هوا یا آب، روش دیگری است که حسگرهای مجهز به اینترنت اشیا یا IOT می‌توانند دنیای ما را تغییر دهند. اینترنت اشیا اجازه می‌دهد تا داده‌ها در مورد حیات وحش، وضعیت خاک و موارد دیگر جمع آوری شوند. اینترنت اشیا همچنین می‌تواند بلایای طبیعی مانند سونامی یا زلزله را رصد کند و به ساده‌سازی پاسخ اضطراری و محدودیت آسیب کمک کند.

14. برنامه‌های نظامی

استفاده از فناوری‌های اینترنت اشیا یا IOT برای اهداف نظامی، اینترنت اشیاء نظامی (IoMT) را ایجاد کرده است. کاربردهای این زمینه شامل شناسایی، نظارت و موارد دیگر برای ارائه داده‌های واقعی در میدان جنگ است.

چرا در حال حاضر اینترنت اشیا یا IOT این‌چنین مهم است؟

اینترنت اشیا یا IOT در حال حاضر به خودکارسازی و ساده‌سازی بسیاری از کارهای روزانه در تجارت، صنعت و کارهای داخل منزل به ما کمک می‌کند. کاهش هزینه‌ها، افزایش بهره‌وری و ایمنی، بهبود تجربه مشتری، ایجاد درآمدهای جدید و بهبود تصمیم گیری در امور مختلف بیزینسی از مزایای اصلی اینترنت اشیا هستند. در مورد بیزینس، اینترنت اشیا چندین مزیت مهم از جمله توانایی دسترسی و تجزیه و تحلیل داده‌ها و رفع نیاز به تحلیل‌گران داده یا محققان بازار را ارائه می‌دهد.

اینترنت اشیا قادر است با تجزیه و تحلیل داده‌های بزرگ در زمان واقعی کنار بیاید و نشان دهد که محصولات و خدمات مختلف چگونه در دنیای واقعی عمل می‌کنند و شرایطی را ایجاد کند که در آن، شاخه‌های مختلف کسب و کار شما به سرعت بهبود یابند.

این داده‌ها همچنین درک بهتری از رفتارهای مشتری را ارائه می‌دهند و بدین ترتیب، صاحبان مشاغل می‌توانند به شناخت واقعی از بازار برسند و در عین حال هزینه‌های عملیاتی خود را با مدیریت مصرف انرژی و منابع کاهش دهند. در نهایت، اینترنت اشیا می‌تواند کار از راه دور را با جمع‌بندی و به اشتراک‌گذاری داده‌ها با کارمندان بدون در نظر گرفتن اینکه در کجا مستقر هستند، ممکن کند.

بیشتر بخوانید: سیستم حضور و غیاب اینترنتی برای پرسنل؛ چالش یا راه حل؟

آیا اینترنت اشیا امن است؟

متاسفانه با تمامی مزایایی که تا به اینجا گفتیم، هنوز هم امنیت یک مشکل واقعی برای IoT است و در صورت وجود نقص نرم‌افزاری، مجموعه داده‌ها و سیستم‌ها آسیب پذیر می‌شوند. هکرها می‌توانند مستقیماً دستگاه‌های هوشمند را به دلیل عدم امنیت ذاتی در بسیاری از آن‌ها هدف قرار دهند.

وب‌کم‌ها نمونه خوبی از دستگاه‌هایی هستند که تدابیر امنیتی نامرغوبی داشته‌اند، و به بازاری مرغوب برای هکرها تبدیل شده‌اند. دولت‌ها در تلاش هستند تا از طریق دستورالعمل‌هایی برای دستگاه‌های IoT، توصیه‌های رمزگذاری، محافظت از رمز عبور و به‌روزرسانی‌های امنیتی منظم، این مشکلات را برطرف کنند.

[elementor-template id=”16949″]

با افزایش بازار دستگاه‌های اینترنت اشیاء، مسائل امنیتی همچنان به رشد خود ادامه می‌دهند و صنعت یکی از مناطق نگرانی اصلی است. جاسوسی صنعتی یا حمله هکری به زیرساخت‌های حیاتی یک صنعت خطرات بسیار زیادی را به همراه دارد. این خطرات زمانی بیشتر مشهود می‌شوند که عواقب آن‌ها در دنیای واقعی یقه انسان‌ها را بگیرند، مثلا فرض کنید در آینده، یک هکر بتواند از راه دور کنترل یک ماشین بدون راننده را به دست بگیرد!

سخن نهایی

اینترنت اشیا مزایای فراوانی را برای کاربردهای مختلف، از مصارف خانگی روزمره گرفته تا نظارت صنعتی، تولید و حتی برای ایجاد شهرهای هوشمند ارائه می‌دهد. بهبود ایمنی، کارایی و مدیریت زمان تنها برخی از این مزایا هستند، اگرچه هنوز نگرانی‌هایی در مورد امنیت دستگاه‌های تحت اینترنت اشیا وجود دارد. با وجود این، به‌نظر می‌رسد که اینترنت اشیا در آینده‌ای نزدیک به بخش فزاینده‌ای از زندگی روزمره ما تبدیل شود. سیستم‌های حضور و غیاب جهان گستر یکی از مواردی هستند که با استفاده از تکنولوژی اینترنت اشیا یا IOT ، نظارت صاحبان مشاغل بر روی رفتار کارکنان خود را به‌طور گسترده‌ای آسان‌تر و دقیق‌تر می‌سازند. برای کسب جزئیات بیشتر درباره دستگاه‌های حضور و غیاب جهان گستر با ما تماس بگیرید.

سوالات متداول

منابع: + + + +