یکی از جنبه‌های حیاتی توسعه حرفه‌ای سازمان‌ها که به افراد کمک می‌کند تا تجربه و دانش عملی در زمینه کاری خود به‌دست آورند، آموزش حین کار است. این رویکرد، به کارآموزان فرصت می‌دهد تا مفاهیم نظری را در موقعیت‌های دنیای واقعی و به‌صورت عملی به کار گیرند. یادگیری در حین کار روشی موثر برای پر کردن شکاف بین یادگیری آکادمیک و کاربرد عملی است و به‌طور گسترده در صنایع مختلف برای آموزش کارکنان جدید و ارتقاء مهارت کارکنان فعلی استفاده می‌شود. در این مقاله، این روش آموزشی و مزایای آن را بررسی می‌کنیم و نحوه پیاده‌سازی صحیح آن را آموزش می‌دهیم. پس تا انتها همراه ما باشید.
منظور از آموزش حین کار چیست؟
این روش آموزشی یک رویکرد عملی برای کسب شایستگی‌ها و مهارت‌های جدید مورد نیاز برای یک شغل در یک محیط کاری واقعی یا نزدیک به واقعی است. آموزش حین کار اغلب برای یادگیری نحوه استفاده از ابزار یا تجهیزات خاص در یک تمرین زنده، شبیه‌سازی‌شده یا محیط آموزشی انجام می‌شود.
[elementor-template id=”17129″]
در این روش، کارآموزان به‌جای دریافت آموزش‌های تئوری، با انجام کار و با راهنمایی یک سرپرست، مدیر یا کارمند آگاه دیگر آموزش می‌بینند. آن‌ها با تمام مراحل شغلی که ممکن است بعدا با آن مواجه شوند، آشنا می‌شوند و نحوه بهره‌برداری از تجهیزات و هر مهارت دیگری را که برای تکمیل موفقیت‌آمیز شغل خود نیاز دارند، یاد می‌گیرند. بسته به وظایف مورد نیاز شغلی، این نوع آموزش ممکن است روزها یا هفته‌ها یا حتی بیشتر طول بکشد.
مزایای آموزش حین کار
یادگیری در حین کار مزایای فراوانی به‌همراه دارد. این روش آموزشی، یک پلتفرم فوری برای کسب تجربه و یادگیری ابزارها و ویژگی‌های جدید است. همچنین به کارکنان جدید کمک می‌کند تا با محیط کار خود سازگار شوند. از مهم‌ترین مزایای آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
آموزش سریع‌تر، با تجربه در زمان واقعی
با این روش، کارمندان جدید می‌توانند به‌سرعت وظایف و انتظارات سازمان را برای انجام کارآمد وظایف و بهبود سطوح عملکردی خود درک کنند. روش‌های آموزش خارج از محل کار به زمان نسبتا طولانی‌تری نیاز دارد و همه افراد نمی‌توانند آن‌چه را که به‌صورت تئوری آموخته‌اند به ذهن بسپارند. برای همین منجر به بی‌دقتی می‌شود و نیاز به آموزش دوباره دارد. اما با آموزش حین کار، کارکنان ایده دقیقی از نقش‌های شغلی خود کسب می‌کنند. اگر سوالی در این مورد داشته‌باشند، از مربیان خود می‌پرسند و به‌‌شکل عملی با آن مواجه می‌شوند.
انتقال آسان‌تر به شغل جدید
صنایعی که حجم زیادی از فعالیت‌های مختلف را انجام می‌دهند، مانند زنجیره‌های نگهداری، صنعت مهمان‌نوازی، صنعت تولید و خدمات مشتری، معمولا به به این روش آموزشی برای آمادگی کارکنان خود نیاز دارند. یادگیری عملی، به انتقال سریع دانش و تجربه و دستیابی به کارایی مناسب کمک می‌کند. همچنین کارکنان رویه‌های موجود در سازمان را به‌سرعت و به‌شکلی ماهرانه درک می‌کنند.
بیشتر بخوانید: روش انتخاب بهترین تجهیزات حضور و غیاب برای سازمان شما
اجرای راحت
این روش آموزشی، روشی روان و مناسب برای آموزش افراد است. زیرا نیاز به مقدمه‌چینی ندارد و افراد از قبل ایده‌ای تقریبی از نقش و سازمانی که قرار است با آن همکاری کنند، در ذهن دارند. از سوی دیگر سرپرستان و مدیران نیازی به ارائه سمینار یا جلسات تئوری جداگانه ندارند. تنها چیزی که لازم دارند، یک کارمند متخصص و باتجربه است که مایل به آموزش کارکنان جدید باشد.
صرفه‌جویی در زمان
آموزش‌های خارج از کار، ماه‌ها به‌طول می‌انجامد. در مقابل، آموزش حین کار به زمان کمتری برای دستیابی به اهداف نیاز دارد. با این روش، سازمان از تعهد کارمند جدید به نقش خود و اشتیاق او به یادگیری سود می‌برد. در نتیجه، در زمان صرفه‌جویی می‌کند و از این زمان اضافه برای دستیابی به سایر اهداف تجاری بهره می‌برد.
حفظ کارمندان خوب
هر صنعت وقتی از حفظ کارکنان خود سود می‌برد که آن‌ها از مسئولیت‌ها و انتظارات خود آگاه باشند. اگر کارمندان در مورد شغل خود نامطمئن باشند، احساسات منفی و استرس را به محیط کار وارد می‌کنند. این امر منجر به مدیریت ضعیف و ناکارآمدی می‌شود. بسیاری از روش‌های یادگیری در حین کار به کارکنان کمک می‌کنند تا با نقش‌های خود در زمان واقعی روبرو شوند و دانش جامعی در مورد شغل‌شان بدست آورند.
جذب کاندیداهای مناسب
آموزش حین کار مانند یک آزمون عملی است و به سازمان‌ها کمک می‌کند تا کاندیداهای واجد شرایط را برای جایگاه شغلی مورد نظر فیلتر کنند. در این روش، توانایی‌های آن‌ها ارزیابی می‌شود و کارکنان متعهد، تشویق می‌شوند تا سخت‌تر کار کنند. همچنین کارکنان بااستعداد می‌توانند مهارت‌های خود را در این دوره آموزشی توسعه دهند.
[elementor-template id=”19461″]
یادگیری انعطاف‌پذیری
این روش آموزشی به کارکنان کمک می‌کند تا مهارت‌هایی مانند سازگاری و انعطاف‌پذیری را بیاموزند. آن‌ها یاد می‌گیرند که در هر شرایطی مهارت بدست آورند و در زمینه‌های مختلف تجربه کسب کنند. این کارکنان همچنین رویکرد مثبتی نسبت به تغییرات اجتناب‌ناپذیری که در محل کار رخ می‌دهد، از خود بروز می‌دهند.
تیم‌سازی
این روش، از ابتدا کارکنان هم‌فکر را در کنار هم قرار می‌دهد. بنابراین آن‌ها می‌توانند وفاداری خود را نسبت به یک هدف مشترک توسعه دهند. علاوه بر این، این کارکنان از بخش‌های مختلف سازمان آگاه می‌شوند.
سود مالی
یک سازمان برای آموزش حین کار نیازی به زمان خاص ندارد. از آنجایی که این روش، یک روش آموزشی عملی است، مقرون‌به‌صرفه است. علاوه بر این، کارکنان با انجام وظایف محول‌شده در طول آموزش، بهره‌وری سازمان را افزایش می‌دهند.
بیشتر بخوانید: محاسبه ساعت کاری کارکنان؛ مزایا و بررسی روش‌های رایج
چه زمانی باید آموزش حین کار را شروع کرد؟
وقتی تغییری در سازمان رخ می‌دهد، خواه تغییر در کارمندان باشد یا نحوه کار، سازمان‌ها باید این نوع آموزش را انجام دهند. برخی از این تغییرات عبارتند از:
- تغییر در فناوری، مثلا به‌روزرسانی سیستم فروش
- تغییر در رویه تجاری، مثلا تغییر در اهداف سازمان
- تغییر در سیاست‌های شرکت، مثلا تغییر در نحوه انجام کار کارکنان
- استخدام کارمندان جدید
- کاهش قابل توجه در بهره‌وری
- در حال رشد بودن کسب‌وکار
- فقدان آموزش‌های لازم برای ارتقا کارکنان
انواع آموزش حین کار
چهار نوع روش مختلف برای این نوع آموزش وجود دارد که در ادامه آن‌ها را معرفی می‌کنیم.
- جهت‌دهی: در این روش با به اشتراک گذاشتن برخی اطلاعات عمومی مانند فرهنگ شرکت، مزایا و موارد دیگر، از کارکنان جدید در محل کار استقبال می‌شود. بیشتر سازمان‌ها ممکن است روش جهت‌دهی را به‌عنوان یادگیری در حین کار در نظر نگیرند، اما این اولین و مهم‌ترین قدم برای یادگیری در حین کار است.
- کارآموزی: آموزش حین کار به‌روش کارآموزی، یک گزینه عالی برای موقعیت‌های شغلی است که به آموزش فنی زیادی نیاز دارند. در این روش، کارکنان برای کسب تجربه‌ای که برای رسیدن به گواهینامه یا تعداد ساعات مشخصی در رشته خود نیاز دارند، دستمزد دریافت کنند.
- چرخش شغلی: اگر سازمان کارکنانی را برای بخش خاصی از یک فرآیند مانند بخش تولید یا انبار استخدام می‌کند، چرخش شغلی راه مناسبی برای این افراد است تا ببینند شغل‌شان چگونه در سازمان قرار می‌گیرد. در این روش کارکنان بین نقش‌هایشان جابه‌جا می‌شوند تا حس دوستی و روحیه تیمی در آن‌ها ایجاد شود.
- برنامه‌های منتورینگ: منظور از منتورینگ این است که یک کارمند باتجربه به یک کارمند جدید آموزش می‌دهد. در این روش، کارمند جدید، مهارت‌های عملی را برای انجام کار یاد می‌گیرد و کارمند باتجربه، فرصتی را برای یادگیری و رشد مهارت‌های مربی‌گری بدست می‌آورد.
بهترین روش اجرای آموزش حین کار
در این قسمت به شما آموزش می‌دهیم که چگونه با بهترین و کارآمدترین شیوه، آموزش حین کار را در سازمان خود پیاده‌سازی و اجرا کنید.
مربیان بالقوه را شناسایی کنید
در اولین مرحله باید مربیانی را پیدا کنید که مایل به اشتراک‌گذاری دانش و تجربه خود باشند. انتخاب شدن برای آموزش سایر کارکنان، باید انگیزه‌ای برای عملکرد خوب کارکنان باشد. این امر به شما نشان می‌دهد که کدام کارمندان باتجربه را می‌توان در طول زمان ارتقا داد.
همه مربیان نباید مدیر باشند. با این حال، آن‌هایی که به‌عنوان مربی انتخاب می‌کنید، باید عملکردی استثنایی و سطح بالایی از توانایی و دانش را در شغل خود داشته‌باشند.
فرآیند آموزش را ساختاربندی کنید
هر برنامه آموزشی خوب با یک برنامه ساختاریافته شروع می‌شود. پس فهرستی از وظایفی را که شغل مورد نظر به آن نیاز دارد، ایجاد کنید و سیاست‌ها و رویه‌هایی که کارمندان جدید باید بدانند را به تفصیل شرح دهید. از آنجا که ساختاربندی برای هر شغل متفاوت است، باید برای هر شغل یک برنامه و فهرست جداگانه ایجاد کنید.
فرآیند یادگیری را خودکار کنید
اگر یک محیط آموزشی با منابع آموزشی دارید که می‌توانند برخی از جنبه‌های یادگیری در حین کار را پوشش دهند، پس دسترسی به آن‌ها را فراهم کنید. این اقدام در وقت مربیان صرفه‌جویی می‌کند و به کارآموزان کمک می‌کند تا به اطلاعات مورد نیاز خود در هر زمان که بخواهند دسترسی داشته‌باشند. همچنین، آن‌ها این امکان را دارند که پس از آموزش حین کار، از این منابع برای به‌روزرسانی دانش خود استفاده کنند.
بیشتر بخوانید: مزایای دورکاری برای شرکت‌ها و پرسنل دورکار چیست؟
به کارآموزان اجازه دهید تا مهارت‌های خود را تمرین کنند
پس از این دوره، کارکنان جدید باید اجازه داشته‌باشند تا مهارت‌های خود را تحت نظارت مربیان تمرین کنند. در این مدت مربیان باید عملکرد آن‌ها را تحت نظر بگیرند و در صورت وجود هرگونه مشکل، به این افراد کمک کنند تا مشکل به‌وجودآمده را رفع یا اصلاح کنند.
پس از تکمیل دوره آموزشی، کارمندان باید ارزیابی شوند تا اطمینان حاصل شود که مهارت‌های مورد نیاز را برای شغل خود بدست آورده‌اند.
[elementor-template id=”16949″]
بازخورد دریافت کنید و پیشرفت کنید
پس از اینکه کارکنان آموزش‌های حین کار را کامل کردند، هم از مربی و هم از کارآموز بازخورد دریافت کنید. این امر به شما بینش‌های متعددی را در مورد نحوه عملکرد و کارایی این برنامه آموزشی ارائه می‌دهد.
بدین ترتیب می‌توانید بفهمید که آموزش‌ها چقدر برای سازمان شما موثر بوده‌اند. همچنین زمینه‌هایی را که ممکن است نیاز به بهبود داشته‌باشند یا مهارت‌هایی را که به زمان بیشتری برای آموزش نیاز دارند، شناسایی می‌کنید. به‌علاوه می‌توانید بینشی عمیق در مورد نحوه عملکرد مربیان و کارآموزان بدست آورید.
سخن پایانی
آموزش حین کار ابزاری ارزشمند برای افراد و سازمان‌هایی است که به‌دنبال بهبود مهارت‌ها و عملکرد خود هستند. این روش، رویکردی عملی است که به کارآموزان اجازه می‌دهد تا مفاهیم نظری را در موقعیت‌های واقعی به کار ببرند. این امر منجر به افزایش اعتماد به نفس، شایستگی و بهره‌وری آن‌ها می‌شود. همچنین یادگیری در حین کار، روشی موثر برای پر کردن شکاف بین یادگیری دانشگاهی و کاربرد عملی است. با سرمایه‌گذاری در این روش آموزشی، افراد از پتانسیل‌های خود باخبر می‌شوند و مهارت‌هایشان را ارتقا می‌دهند، همچنین سازمان‌ها می‌توانند با توسعه نیروی کار ماهر و آگاه، بهره‌وری خود را بهبود بخشند و سریع‌تر به اهداف مورد نظرشان دست پیدا کنند.
سوالات متداول:
در این روش، کارآموزان به‌جای دریافت آموزش‌های تئوری، با انجام کار و با راهنمایی یک سرپرست، مدیر یا کارمند آگاه دیگر آموزش می‌بینند. آن‌ها با تمام مراحل شغلی که ممکن است بعدا با آن مواجه شوند، آشنا می‌شوند و نحوه بهره‌برداری از تجهیزات و هر مهارت دیگری را که برای تکمیل موفقیت‌آمیز شغل خود نیاز دارند، یاد می‌گیرند.
1. آموزش سریع‌تر، با تجربه در زمان واقعی 2. انتقال آسان‌تر به شغل جدید 3. اجرای راحت 4. صرفه‌جویی در زمان 5. حفظ کارمندان خوب 6. جذب کاندیداهای مناسب 7. یادگیری انعطاف‌پذیری 8. تیم‌سازی 9. سود مالی
1. مربیان بالقوه را شناسایی کنید 2. فرآیند آموزش را ساختاربندی کنید 3. فرآیند یادگیری را خودکار کنید 4. به کارآموزان اجازه دهید تا مهارت‌های خود را تمرین کنند 5. بازخورد دریافت کنید و پیشرفت کنید