یکی از مسائلی که بسیاری از سازمانها با آن روبرو هستند، ترک کار توسط کارمندان است. این پدیده ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله عدم رضایت از حقوق و مزایا، فشار کاری زیاد، فرهنگ سازمانی نامناسب، عدم اعتماد به مدیران و همکاران، عدم امکان رشد و یادگیری و غیره.اگر کارمند ترک کار کند، هزینههای بالایی برای سازمان دارد، از جمله هزینههای جذب و آموزش کارکنان جدید، کاهش بهرهوری و کیفیت کار، از دست رفتن دانش و تجربه، کاهش رضایت و انگیزه سایر کارکنان و غیره. در این مقاله قصد داریم این موضوع را بهطور همهجانبه بررسی کنیم. اگر درگیر چنین مسئلهای هستید، تا انتها همراه ما باشید تا اطلاعات مفیدی در اختیار شما قرار دهیم.
منظور از ترک کار چیست؟
قبل از اینکه به عواقب ترک کار بپردازیم، بهتر است با مفهوم آن آشنا شوید. در هنگامی که قرارداد کار بین کارمند و کارفرما امضا میشود، هر دو طرف باید شرایط ذکرشده در آن را بپذیرند و به آن پایبند باشند.

بر اساس بند یک دستورالعمل ۱۷ روابط کار که در سال ۱۳۹۰ توسط وزارت کار و امور اجتماعی منتشر شده است، منظور از ترک کار عبارتست از «فسخ یکجانبه قرارداد از طرف کارگر، بدون مجوز قانونی. در ترک کار، کارگر باید قصد و نیت انجام این کار را بهصورت حقوقی داشته باشد. پس اگر این قصد وجود نداشته باشد، صرف عدم حضور در کارگاه، ترک کار محسوب نمیشود».
[elementor-template id=”17129″]
با توجه به آنچه گفته شد، ترک کار وقتی اتفاق میافتد که بدون اطلاع رسانی به بخش منابع انسانی سازمان و کارفرما صورت گیرد. همچنین باید قصد و نیت آن وجود داشته باشد. بنابراین اگر کارمند بدون قصد قبلی، چند روزی در محل کار خود حاضر نشود، ترک کار اتفاق نیفتاده است. اما اگر کارمند ترک کار کند، عواقب قانونی برای او در پی دارد که در بخشهای بعدی به آن میپردازیم.
شرکت جهان گستر پارس، با طراحی سیستمهای حضور و غیاب پیشرفته و سامانههای هوشمند منابع انسانی، یکی از شرکتهای پیشرو در این زمینه محسوب میشود. اگر میخواهید در وقت و هزینههای سازمان خود صرفهجویی کنید، با ما تماس بگیرید تا بهترین و کارآمدترین راهکارها را به شما پیشنهاد دهیم.
بیشتر بخوانید: مقایسه و بررسی نرم افزار حضور و غیاب برتر در بازار

فرق ترک کار و غیبت کاری
اولین فرق ترک کار با غیبت کاری این است که بهصورت ناگهانی و بدون دلیل موجه انجام میشود. در صورتی که غیبت کاری ممکن است دلایلی نظیر بیماری، مشکلات خانوادگی و … داشته باشد. همچنین ترک کار با نیت و قصد قبلی صورت میپذیرد و تشخیص این مورد به عهده اداره کار یا مرجع حل اختلاف است.
علاوه بر این هر شرکتی ممکن است قوانین مخصوص به خود را داشته باشد. بهعنوان مثال اگر کارمند ترک کار کند، تا تعداد روز معینی، برای او غیبت در نظر میگیرند. اما اگر کارمند در طی این چند روز با کارفرما یا بخش منابع انسانی تماس نگیرد، پس از اخطارهایی که از سوی کارفرما دریافت میکند، فعل او بهعنوان ترک کار در نظر گرفته خواهد شد.
اگر کارمند ترک کار کند، چه عواقبی در انتظار اوست؟
اگر کارمندی محل کار خود را با ارائه استعفانامه و رعایت شرایط آن ترک کند، کارفرما حق جلوگیری از آن را ندارد، اما در صورتیکه این کار بهصورت ناگهانی و بدون رعایت تشریفات قانونی انجام شود، کارفرما یا شرکت میتواند اقدام به طرح دعوای اثبات ترک کار علیه کارمند کند.
این دعوا توسط مرجع حل اختلاف بررسی و رسیدگی میشود. اگر کارفرما، مدارک و شواهد کافی بر علیه کارمند داشته باشد، این حق را دارد که طلب خسارت کند. عواقب دیگر ترک کار عبارتند از:
تاثیر ترک کار بر حقوق
آنچه در ترک کار مسلم است این است که اگر کارمند ترک کار کند، حقوق و مزایای او قطع می شود و دیگر درآمدی نخواهد داشت. همچنین امکان دارد که آخرین حقوق نیز به او پرداخت نشود.

عواقب ترک کار بر بیمه بیکاری
بر اساس آنچه در ماده ۲ قانون بیکاری اشاره شده است، در صورتیکه کارمند بدون دلیل ترک کار کند، بیمه بیکاری به او تعلق نخواهد گرفت. زیرا او هنگامی مشمول این بیمه خواهد شد که هیچ نقشی در بیکاری خود نداشته باشد، یعنی استعفا نداده یا ترک کار نکرده باشد.
تاثیر ترک کار بر سنوات
از دیگر عواقب ترک کار توسط کارمند، عدم بهرهمندی از سنوات است. اگر کارمند ترک کار کند و قرارداد او دائمی باشد، سنوات و مزایای پایان کار به او تعلق نمیگیرد و نمیتواند ادعایی در مورد آنها داشته باشد. همچنین اگر قرارداد کارمند موقت باشد، از دریافت سنوات و مزایای قرارداد فعلی محروم خواهد شد. البته مطالبات کارمند از قراردادهای قبلی، به او پرداخت خواهد شد.
لازم به ذکر است که اگر بین کارمند و کارفرما هیچگونه قرارداد کتبی تنظیم نشده باشد، در این صورت نیز ترک کار توسط کارمند ساده نیست و عواقبی را برای او در پی خواهد داشت. اگر کارفرما ثابت کند که بین او و کارمند، رابطه کارفرمایی و کارمندی وجود داشته است، ممکن است کارمندی که ترک کار کرده است، محکوم به پرداخت خسارت به کارفرما شود.

روش قانونی ترک کار چیست؟
بر اساس ماده ۶۴ قانون استخدام کشوری، کارمندانی که در استخدام دولت و دستگاههای اجرایی هستند، این امکان را دارند که با اعلام قبلی، از کار خود استعفا دهند. این اعلام باید یک ماه قبل از ترک کار باشد. همچنین این ترک کار هنگامی بهعنوان استعفا تلقی میشود که مورد پذیرش سازمان یا دستگاه دولتی قرار گیرد.
پس از اینکه کارمند نامه استعفای خود را تسلیم سازمان دولتی مربوطه میکند، آن سازمان یک ماه فرصت دارد تا درباره آن اعلام نظر و استعفای فرد را قبول یا رد کند. حال اگر کارمند در طول این یک ماه هیچ پاسخی از سازمان خود دریافت نکرد، به این معنی است که با استعفای او موافقت نشده است. در این شرایط بر اساس ماده ۶۰ قانون استخدام کشوری، این حق را دارد که برای پیگیری حقوق خود به دیوان عدالت اداری شکایت کند.
همچنین بر اساس ماده ۲۵ قانون کار، طرفین قراردادهایی که برای مدت موقت یا انجام کار معین تنظیم شدهاند، به تنهایی این اختیار را ندارند که آن را فسخ کنند، مگر اینکه برای فسخ آن با یکدیگر به توافق برسند. بنابراین با توجه به این ماده قانونی میتوان گفت که اگر کارمند ترک کار کند و قبل از آن موافقت کارفرمای خود را گرفته باشد، ترک کار او قانونی است و مشمول عواقبی که در قسمت قبل گفته شد، نمیشود.
لازم به ذکر است که اعلام استعفای کارمندی که قرارداد کار با کارفرما تنظیم کرده است نیز باید ۳۰ روز قبل از ترک محل کار انجام شود. البته باید توجه کرد که قرارداد کار در این مدت به پایان نرسد. روند استعفا در قراردادهای اداره کار بهصورت زیر است:
- نوشتن استعفانامه بر اساس قوانین داخلی شرکت، بهصورت کتبی و رسمی. برای اطلاع از قوانین داخلی شرکت در مورد استعفا، بخش منابع انسانی شرکت پاسخگوی افراد خواهد بود.
- در صورتیکه کارمند پس از ۱۵ روز از تسلیم استعفانامه کتبی خود، پشیمان شود، این امکان را دارد که آن را لغو کند و به کار خود ادامه دهد. البته برای لغو استعفا لازم است که رونوشت نامه انصراف از استعفای خود را به انجمن صنفی، شورای اسلامی کارگاه یا نماینده کارگران تحویل دهد.
- اگر استعفای فرد مورد موافقت کارفرما قرار گیرد، یک ماه پس از تسلیم نامه، موظف است به کار خود ادامه دهد، تا نیروی جدید جایگزین او شود. البته کارفرما ممکن است که این اختیار را داشته باشد که فرد را زودتر از این موعد، مرخص کند.
بیشتر بخوانید: بهترین روش استخدام کارمند چیست؟

[elementor-template id=”16949″]
اگر کارمند ترک کار کند، چگونه میتوان از او شکایت کرد؟
اگر کارمند ترک کار کند، بهطور حتم موجب وارد شدن خسارت به محل کار خود شده است. از اینرو کارفرما میتواند از او به اداره کار شکایت و ادعای خسارت کند. البته کارفرما برای طرح شکایت، نیاز به شواهد و مستنداتی دارد که ترک کار کارمند را ثابت کند.
پس از شکایت کارفرما از کارمند، شکایت او به هیئت تشخیص اداره کار ارجاع داده میشود. بر اساس رویهای که در این هیئت وجود دارد، اعضای آن تلاش میکنند تا بین کارمند و کارفرما صلح برقرار کنند. اما اگر سازشی انجام نشد، شواهد و مستندات طرفین بررسی و به نفع یکی از آنها رای صادر میشود. در صورتیکه رای به نفع کارفرما باشد، میتواند خسارت واردشده به کسبوکار خود را از کارگر طلب کند و کارگر ملزم به پرداخت این خسارت است.
سخن پایانی
در این مقاله تلاش کردیم تا ترک کار توسط کارمند را از جنبههای مختلف بررسی کنیم و عواقب آن را شرح دهیم. همچنین در مورد روش قانونی ترک کار صحبت کردیم. اگر کارمند ترک کار کند و هیچ دلیل موجهی برای آن نداشته باشد، با عواقب جدی روبهرو خواهد شد. پس قبل از اینکه در این مورد تصمیمی بگیرید، همه جوانب را بسنجید و از راه قانونی اقدام کنید.
شرکت جهان گستر پارس، طراح و تولیدکننده انواع سیستمهای حضور و غیاب و سامانههای هوشمند منابع انسانی، مفتخر است که این سیستمهای پیشرفته را برای سازمانهای مختلف با گارانتی معتبر و پشتیبانی قوی ارائه میدهد. برای مشاوره رایگان و کسب اطلاعات بیشتر با کارشناسان ما تماس بگیرید.
سوالات متداول:
1. تاثیر ترک کار بر حقوق 2. عواقب ترک کار بر بیمه بیکاری 3. تاثیر ترک کار بر سنوات
اگر کارمند ترک کار کند، بهطور حتم موجب وارد شدن خسارت به محل کار خود شده است. از اینرو کارفرما میتواند از او به اداره کار شکایت و ادعای خسارت کند.پس از شکایت کارفرما از کارمند، شکایت او به هیئت تشخیص اداره کار ارجاع داده میشود. بر اساس رویهای که در این هیئت وجود دارد، اعضای آن تلاش میکنند تا بین کارمند و کارفرما صلح برقرار کنند. اما اگر سازشی انجام نشد، شواهد و مستندات طرفین بررسی و به نفع یکی از آنها رای صادر میشود.